Çernişevsky'nin "Nasıl Yapmalı?"sı

Rus Yazar Nikolay Çernişevsky'nin, 19. Yüzyıl sonlarında yazdığı "Nasıl Yapmalı?" romanı, hâlâ büyük bir kaynak eserdir.
"Nasıl Yapmalı?"da, Çernişevsky, 1860'lardaki reformlardan itibâren, Rusya'daki "yeni insanlar"ı, "yeni sosyal atmosfer"i, "yeni kuşak yenilikçiler"i, "yeni devlet adamları"nı tartışır, inceler, sorgular, romanlaştırır. Çernişevsky, Batılılaşma ile Slavcılaşma eğilimlerinin Rusya Halkı'nı nasıl etkilediğini sorar, "kapitalist Rusya" ile sınırlanmayan bir "sosyalleşmiş Rusya" tablosu ile okurlarını bir anlamda eğitme ödevini yapar.
Çernişevsky, Çarlık koşullarını eleştirirken, Rusya kentlerini romanlaştırmıştı. Fyodor Mihaylovich Dostoyevsky, Sibirya'daki sürgün yıllarının ardından, Moskova'ya geldiğinde, Çernişevsky'nin yazdıklarına öfkelenir, "Cinler"i yazar. "Cinler", Rus yenilikçilerine Dostoyevsky'nin öfkeli bir eleştiri denemesidir.
Çernişevsky, "Nasıl Yapmalı?"daki karakterleri ile, büyük bir yazar olduğunu kanıtlamıştı. Vera Pavlovna, Doktor Lopuhov, Kirsanov, Rahmetov, "Nasıl Yapmalı?"nin büyük karakterleri arasında yer almaktaydı.
Vera Pavlovna, bir dokuma atölyesi sahibi'dir, hem atölye'de işçi olarak çalışır, hem de atölye'nin sahibi olarak, atölye'deki işçilere yardım eder, atölye'de ürettikleri ürünler kentlerde dağıtır. Vera Pavlona'nın eşi Doktor Lopuhov da, bir yenilikçi'dir, Rusya'nın demokrasi'ye, sosyalleşme'ye doğru tarihi'nin farkında bir kişidir. Kirsanov, yenilikçi bir nihilist olduğu gibi, bilim'e yönelmiş bir zekâ adamıdır. Rahmetov, büyük bir adam'dır, yaşadığı her yeri değiştirir, yeniler, tedâvi eder, bilim adamı'dır.
Çernişevsky'nin "Nasıl Yapmalı?"da tartıştığı bir konu da, evlilik konusu idi. sanayi koşullarını da, evlilik koşullarını da, siyasî koşulları da, "Nasıl Yapmalı?"da sorgular, Çernişevsky. sonradan, Vladimir Lenin, Çernişevsky'nin "Nasıl Yapmalı?" romanını bir çok defa okuduğunu yazmıştı, Vladimir Lenin, Çernişevsky'nin felsefî denemelerini, "Felsefe Defterleri" kitabında inceler.
Büyük Rus Yazar Nikolay Çernişevsky, bir süre cezaevinde kalır, "Nasıl Yapmalı?" romanının ilk bölümlerini cezaevi'nde yazar.
Rusya'da, hâlâ, "Nasıl Yapmalı?" okurları vardır!
"Nasıl Yapmalı?", Vladimir Lenin'i öyle etkilemişti ki, 1902'de yazdığı siyasî kitap "Ne Yapmalı?" başlığı ile yayınlanmıştı. "Ne Yapmalı?" da, Bolşevizm ile Menşevizm'in farklarını, Bolşevik Lider Vladimir Lenin'in tezleri ile anlatan bir kitap idi.
Nikolay Çernişevsky, Rusça'nın zenginleşmesine "Nasıl Yapmalı?" ile büyük bir katkı yapmıştı. 19. Yüzyıl Rusya'sında, Gogol, Goncharov, Turgenyev, Nekrassov, Dostoyevsky, Chekhov, Tolstoy, Gorky gibi büyük Rus Yazarları arasında, Nikolay Çernişevsky de yer almıştı.
SİNAN ÖNER